Tối qua, làn sóng bán phá giá lớn của thị trường tiền điện tử, nhiều người phản ứng đầu tiên là các cơ quan quản lý trong nước lại ra tay. Đừng vội kết luận - nguyên nhân dẫn đến lần này thực sự ở Tokyo.

Bitcoin đã giảm từ mức cao 90.000 đô la xuống dưới 83.000 đô la, thực sự khiến người ta không kịp trở tay. Trên mạng xã hội lan truyền thông tin về cuộc họp liên ngành của 13 bộ ở một quốc gia, nhiều người do đó kết luận rằng đây là sự siết chặt chính sách. Nhưng nếu nhìn lại một chút, sẽ thấy rằng những tuyên bố quản lý tương tự đã xuất hiện nhiều lần trong những năm qua, thị trường vẫn tăng hay giảm, không có gì thực sự làm lung lay nền tảng.

Biến số thực sự đáng chú ý là lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm đột ngột tăng lên mức 1.8%. Cần biết rằng, kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, con số này chưa bao giờ đạt đến vị trí cao như vậy. Tại sao sự việc này lại gây ra phản ứng dây chuyền?

Trong mười năm qua, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản duy trì mức lãi suất gần như bằng không. Điều này tạo ra một cửa sổ arbitrage khổng lồ: vốn toàn cầu có thể vay yên với chi phí cực thấp, sau đó đổi thành đô la Mỹ để đầu tư vào các tài sản có lợi suất cao hơn - trái phiếu Mỹ, cổ phiếu công nghệ, vàng, và tất nhiên cũng bao gồm cả Bitcoin. Giao dịch arbitrage yên đã trở thành cơ sở hạ tầng của thị trường tài chính, với một lượng lớn vốn như vậy chảy vào các tài sản rủi ro khác nhau. Toàn bộ hệ thống được xây dựng trên giả định "vay yên gần như không tốn tiền".

Nhưng bây giờ giả định này bắt đầu lung lay. Áp lực lạm phát trong nước Nhật Bản tiếp tục gia tăng, ngân hàng trung ương đang đối mặt với áp lực tăng lãi suất, thị trường dự đoán rằng cuộc họp chính sách tiền tệ vào ngày 19 tháng 12 sẽ nâng lãi suất từ 0,5% lên 0,75%. Đồng thời, tỷ giá Yên cũng đang mạnh lên, từ mức 150 Yên đổi 1 USD tăng lên hơn 140.

Điều này có nghĩa là gì? Những tổ chức đã vay yên để thực hiện arbitrage đột nhiên nhận ra chi phí đang tăng lên, tỷ giá hối đoái vẫn đang biến động theo hướng bất lợi cho họ. Vì vậy, họ bắt đầu bán tháo tài sản đang nắm giữ để quy đổi về yên để trả nợ. Cổ phiếu Mỹ, trái phiếu Mỹ, vàng đều đang được bán, trong khi Bitcoin do có giao dịch 24 giờ và thanh khoản tốt, trở thành một trong những mục tiêu dễ dàng nhất để chuyển đổi thành tiền mặt. Đây không phải là sự phá vỡ về mặt kỹ thuật, mà là việc giảm nợ bằng đòn bẩy trên toàn cầu.

Có thể có người nghĩ rằng, vào ngày 10 tháng 12, Cục Dự trữ Liên bang sẽ giảm lãi suất? Vấn đề là, ngay cả khi Cục Dự trữ Liên bang giảm 25 điểm cơ bản, đồng đô la trở nên rẻ hơn, nhưng đồng yên đồng thời đang tăng giá, không gian đầu tư chênh lệch lại bị thu hẹp hơn nữa. Điều này giống như khi bạn đang băng một vết thương nhỏ thì động mạch ở bên kia lại vỡ - hiệu quả cứu cấp rất hạn chế.

Giai đoạn hiện tại cần giữ vững lý trí. Vốn của các tổ chức đang chủ động rút lui, nếu các nhà đầu tư cá nhân mù quáng bắt đáy, rất có thể họ nhận được là cơ hội giảm tiếp chứ không phải là cơ hội đảo chiều. Thị trường cần thời gian để tiêu hóa ảnh hưởng của việc thắt chặt thanh khoản lần này, trong ngắn hạn, sự biến động có thể vẫn sẽ tiếp tục.