EMA là gì? Chỉ báo mà các nhà giao dịch không nên bỏ qua

Giá trị trung bình động theo hàm mũ hoặc EMA được xem là công cụ phân tích kỹ thuật quan trọng nhất dành cho các nhà giao dịch mới và chuyên nghiệp. Bởi vì nó có thể phản ánh sự thay đổi của xu hướng thị trường theo thời gian thực tốt hơn các công cụ phân tích khác. Điểm đặc biệt của EMA là việc chú trọng vào giá gần nhất nhiều hơn, giúp phản ứng nhanh hơn với biến động giá so với trung bình động thông thường (SMA) xem xét tất cả dữ liệu một cách công bằng.

EMA là gì trong cốt lõi của giao dịch

Trong thế giới giao dịch, EMA là một chỉ báo kỹ thuật tập trung vào dữ liệu giá gần nhất hơn nữa, sử dụng công thức lũy thừa. Điều này giúp phản ứng nhanh hơn với các biến động của thị trường so với SMA. Các nhà giao dịch thường dùng EMA để xác định xu hướng tăng hoặc giảm trong một khoảng thời gian nhất định, trong đó trọng số được dành nhiều hơn cho các giá trị mới nhất.

Lịch sử và nguồn gốc của EMA

Ý tưởng về trung bình động có thể bắt nguồn từ các thương nhân gạo Nhật Bản vào thế kỷ 18, nhưng nền tảng của trung bình động thống kê hình thành vào đầu thế kỷ 20. Năm 1901, R.H. Huggard đề xuất khái niệm “instantaneous averages”, sau đó G.U. Yule mở rộng vào năm 1909, chính thức gọi là “giá trị trung bình động”.

Tiếp theo, vào đầu thập niên 1960, các nhà khoa học hệ thống đã áp dụng phương pháp làm mượt theo hàm mũ vào dữ liệu thị trường chứng khoán, mở đường cho việc sử dụng EMA phổ biến ngày nay.

Cách tính EMA dễ hiểu

Việc tính trung bình động theo hàm mũ (EMA) bắt đầu bằng việc lấy trung bình động đơn giản (SMA) của một khoảng thời gian nhất định, sau đó sử dụng hệ số làm mượt để trọng số vào giá gần nhất.

Bước 1: Tính SMA làm giá trị khởi đầu của EMA

Cộng giá đóng cửa của các kỳ đã chọn lại, rồi chia cho số kỳ đó.

Ví dụ: Giả sử giá đóng cửa của 10 kỳ gần nhất là: 22.27, 22.19, 22.08, 22.17, 22.18, 22.13, 22.23, 22.43, 22.24, 22.29

Cộng tất cả lại: 222.21, chia cho 10

SMA(10) = 222.21 ÷ 10 = 22.221

Giá trị này sẽ trở thành EMA khởi đầu.

Bước 2: Tính hệ số làm mượt (Smoothing Factor)

Hệ số này xác định mức độ ảnh hưởng của giá gần nhất đến giá trị EMA.

Công thức: Multiplier = 2 ÷ (N + 1)

Trong đó N là số kỳ.

Ví dụ: Với N = 10

Multiplier = 2 ÷ (10 + 1) = 2 ÷ 11 = 0.1818 hoặc 18.18%

Bước 3: Tính EMA ngày tiếp theo

Công thức: EMA = (C × Multiplier) + (EMA_prev × (1 - Multiplier)(

Trong đó:

• C = giá đóng cửa ngày hôm nay
• EMA_prev = EMA của ngày hôm qua

Ví dụ: Giá đóng cửa hôm nay )C) = 22.15

1. Tính chênh lệch: 22.15 − 22.221 = −0.071
2. Nhân với hệ số: −0.071 × 0.1818 = −0.0129
3. Cộng vào EMA cũ: 22.221 + (−0.0129) = 22.2081

So sánh EMA và SMA: điểm khác biệt quan trọng

Chiến lược dùng EMA trong thị trường giao dịch

( Chiến lược EMA 9: Phản ứng ngắn hạn

Trung bình động 9 EMA tính từ giá đóng cửa 9 kỳ gần nhất, giúp xác định xu hướng ngắn hạn chính xác hơn. Chiến lược này giúp nhà giao dịch nhận diện rõ ràng xu hướng ngắn hạn hoặc các xu hướng phụ.

Trên biểu đồ giá, EMA 9 thể hiện bằng một đường đơn, di chuyển trên dưới theo biến động giá, giúp nhà giao dịch dễ nhận biết điểm vào/ra.

) Chiến lược cắt nhau của các đường trung bình động (Moving Average Crossover)

Cắt nhau của các đường trung bình động là một trong những chiến lược phổ biến nhất, giúp xác định điểm vào/ra, xu hướng mới hoặc tín hiệu đảo chiều rõ ràng.

Chiến lược này dùng ít nhất hai đường trung bình với các khoảng thời gian khác nhau. Khi đường ngắn hạn cắt lên trên đường dài hạn, tín hiệu mua xuất hiện (###xu hướng tăng###). Ngược lại, khi cắt xuống dưới, là tín hiệu bán ((xu hướng giảm)).

Ví dụ sử dụng:

• Khi EMA 9 (đường nhanh) cắt lên trên EMA 50 (đường chậm) → tín hiệu mua (xu hướng tăng)
• Khi EMA 9 cắt xuống dưới EMA 50 → tín hiệu bán (xu hướng giảm)

Chiến lược này phù hợp với Day Traders cần phản ứng nhanh, giảm thiểu độ trễ của tín hiệu.

Chiến lược EMA 8-13-21: Sử dụng số Fibonacci

Chiến lược này dùng 3 đường EMA với các giá trị 8, 13 và 21 ngày, các con số này không phải ngẫu nhiên mà là số Fibonacci, thường xuất hiện trong các hiện tượng tự nhiên và liên quan đến thị trường tài chính.

Mỗi đường cung cấp các thông tin khác nhau:

• EMA 8: phản ứng nhanh nhất
• EMA 13: tín hiệu trung bình của thị trường
• EMA 21: xu hướng chính hơn

Tín hiệu vào lệnh: Khi EMA 8 cắt xuống dưới hai đường còn lại, đó là tín hiệu vào lệnh.

Chiến lược này đặc biệt phù hợp cho các nhà đầu tư ngắn hạn (Scalping) và giao dịch trong ngày (Day Trading).

Ưu điểm của trung bình động theo hàm mũ

1. Phản ánh và xác nhận xu hướng thị trường

Khả năng thể hiện hướng đi của thị trường nhanh chóng, giúp đánh giá xu hướng:

• Giá cao hơn EMA: thị trường có thể tiếp tục tăng (Uptrend)
• Giá thấp hơn EMA: thị trường có thể tiếp tục giảm (Downtrend)

2. Đóng vai trò hỗ trợ kháng cự đơn giản

• Hỗ trợ (floor): giá có xu hướng bật lên khi tiếp cận đường EMA từ trên xuống
• Kháng cự (ceiling): giá khó vượt qua khi tiếp cận từ dưới lên

3. Phản ứng nhanh hơn với biến động giá

So với SMA, EMA phản ứng nhanh hơn do trọng số vào dữ liệu mới nhất, rất hữu ích cho nhà giao dịch ngắn hạn.

Nhược điểm của trung bình động theo hàm mũ

1. Có thể tạo ra tín hiệu sai lệch

Do EMA phản ứng quá nhanh, có thể gây ra tín hiệu nhiễu trong các giai đoạn biến động mạnh, dẫn đến các đảo chiều sai lầm.

2. Phụ thuộc vào dữ liệu quá khứ

Dù chú trọng vào giá mới nhất, nhưng EMA vẫn dựa trên toàn bộ dữ liệu quá khứ, dữ liệu cũ có thể không dự đoán chính xác tương lai.

3. Phù hợp với chiến lược của từng nhà giao dịch

Không có trung bình động nào phù hợp cho tất cả mọi người. Các nhà giao dịch ngắn hạn thích dùng EMA vì phản ứng nhanh hơn, trong khi nhà đầu tư dài hạn thường dùng SMA. Công cụ phù hợp phụ thuộc vào phong cách giao dịch, mức độ chấp nhận rủi ro và kế hoạch của bạn.

Tóm lại

Giá trị trung bình động theo hàm mũ (EMA) không chỉ dành riêng cho thị trường Forex, mà còn là chỉ báo kỹ thuật phổ biến được sử dụng rộng rãi trong hầu hết các thị trường như cổ phiếu, chỉ số, hàng hóa, và tiền điện tử.

Khả năng phản ứng nhanh với biến động giá hiện tại giúp EMA rất hữu ích trong môi trường biến động mạnh. Bởi vì nó chú trọng vào dữ liệu mới nhất, giúp nhà giao dịch hiểu rõ xu hướng ngắn hạn, nhận diện các thay đổi trong xu hướng nhanh hơn và ứng phó tốt hơn với biến động.

Dù bạn phân tích vàng, Bitcoin, chỉ số chính hay cặp tiền tệ, EMA đều có thể giúp làm nổi bật xu hướng, điểm vào lệnh tiềm năng và hành vi thị trường đang thay đổi.