Đồng sáng lập Aevo viết tâm thư chỉ trích ngành: Tôi đã lãng phí 8 năm cuộc đời trong Crypto

Tiêu đề gốc: Tôi đã lãng phí 8 năm cuộc đời trong ngành Crypto

Tác giả gốc: Ken Chan

Nguồn gốc:

Tái đăng: Mars Finance (火星财经)

Lời của biên tập viên: Cuối tuần này, một bài viết của Ken Chan (@kenchangh), đồng sáng lập kiêm giám đốc công nghệ của Aevo, đã lan truyền rộng rãi trên mạng nước ngoài với tiêu đề “Tôi đã lãng phí 8 năm cuộc đời trong ngành crypto” (I Wasted 8 Years of My Life in Crypto).

Thái độ của Ken Chan trong bài viết cực kỳ tiêu cực, anh cho rằng ngành đã đánh mất chủ nghĩa lý tưởng, biến thành một “siêu sòng bạc” lớn nhất trong lịch sử loài người với số lượng người tham gia đông đảo nhất, và anh cảm thấy ghê tởm vì bản thân từng đóng góp cho sòng bạc đó. Dù chúng tôi không đồng tình với quan điểm của Ken Chan, và sau khi bài viết nổi tiếng đã có rất nhiều người trong ngành lên tiếng phản bác, nhưng khách quan mà nói, những nội dung anh nêu ra thực sự đã phơi bày những vấn đề sâu xa như sự hoang mang về niềm tin, sự sụp đổ giá trị trong ngành hiện nay.

Dưới đây là toàn văn bài gốc của Ken Chan, do Odaily 星球日报 biên dịch.

Động lực ban đầu

Khi tôi còn là một thiếu niên, tôi đã là một người mang động lực chính trị rất mạnh. Trong tất cả những cuốn sách khiến tôi ngày càng trở nên cấp tiến hơn, tác phẩm của Ayn Rand (như “The Fountainhead”, “Atlas Shrugged”) là thứ có ảnh hưởng lớn nhất đến tôi. Năm 2016, tôi vẫn là một người theo chủ nghĩa tự do đầy hy vọng, thậm chí từng quyên góp cho Gary Johnson. Ngoài niềm tin kiên định vào chủ nghĩa Rand, tôi cũng thích lập trình máy tính, vì vậy tiền mã hóa là một điểm đến tự nhiên đối với tôi. Tinh thần cypherpunk đã thu hút tôi. Ý tưởng về Bitcoin như một ngân hàng tài sản cá nhân khiến tôi mê mẩn — có thể mang một tỷ đô la trong đầu và vượt biên giới, đó luôn là một ý niệm cực kỳ mạnh mẽ đối với tôi.

Tuy nhiên, theo thời gian, tôi cảm thấy mình đã đánh mất mục tiêu ban đầu trong ngành crypto. Khi toàn tâm toàn ý dấn thân vào lĩnh vực này, những tiếng vang hấp dẫn về sức mạnh thay đổi của tiền mã hóa dần lắng xuống. Tôi bắt đầu cảm thấy vỡ mộng về người dùng mục tiêu và đối tượng thực sự được phục vụ. Tôi hoàn toàn hiểu sai về ai mới là người dùng thực sự của tiền mã hóa, và nhầm lẫn giữa việc quảng bá với thực tế. Tiền mã hóa tự xưng là sẽ phi tập trung hóa hệ thống tài chính, tôi đã hoàn toàn tin tưởng, nhưng thực tế, nó chỉ là một hệ thống đầu cơ và cờ bạc khổng lồ, chỉ là tấm gương phản chiếu của kinh tế thực.

Thực tế đã đâm sầm vào tôi như một chiếc xe tải. Tôi hoàn toàn không xây dựng một hệ thống tài chính mới, tôi xây dựng một sòng bạc — một sòng bạc không tự gọi mình là sòng bạc, nhưng đó là sòng bạc lớn nhất, hoạt động 24/7, thu hút vô số người tham gia mà thế hệ chúng tôi từng tạo ra. Một phần trong tôi hy vọng ít nhất có thể tự hào về việc đã dành trọn tuổi 20 để xây dựng sòng bạc này, nhưng phần khác trong tôi lại cảm thấy mình đã hoàn toàn lãng phí tuổi trẻ. Tôi đã lãng phí cuộc đời cho thứ này — nhưng ít ra, tôi cũng kiếm được kha khá tiền từ đó.

Hãy nhìn họ làm gì, đừng nghe họ nói gì

Tiền mã hóa là một thứ gây bối rối. Một mặt, bạn sẽ nghe những người quảng bá nói rằng họ muốn thay thế hoàn toàn hệ thống tài chính hiện tại bằng hệ thống on-chain. Tôi hoàn toàn có thể tưởng tượng ra thế giới đó — tài khoản ngân hàng của bạn chỉ lưu trữ USDC hoặc Bitcoin, bạn có thể chuyển một tỷ đô la cho bất kỳ ai trên thế giới chỉ trong vài giây. Tầm nhìn này vẫn mạnh mẽ, và tôi đến giờ vẫn đồng ý với nó.

Nhưng các cơ chế khuyến khích đã hoàn toàn bóp méo hướng đi của thực tế. Trên thực tế, tất cả các nhà tham gia thị trường đều sẵn sàng đổ tiền vào tài trợ cho cái gọi là “Layer 1” tiếp theo (Aptos, Sui, Sei, ICP, v.v.). Cuộc chiến Layer 1 năm 2020 chỉ có một người chiến thắng duy nhất là Solana, điều này đã thúc đẩy động lực đầu cơ mạnh mẽ để tranh vị trí thứ tư (sau Bitcoin, Ethereum, Solana là ???), nâng đỡ giá trị vốn hóa hàng trăm tỷ đô la.

Nhưng điều này có thực sự đưa chúng ta tiến gần hơn tới một hệ thống tài chính lý tưởng mới không? Dù VC có viết bài 5.000 chữ để thuyết phục bạn, câu trả lời vẫn là không. Điều này hoàn toàn không tạo ra hệ thống mới, thực tế nó đốt sạch tiền của tất cả mọi người (dù là nhà đầu tư nhỏ lẻ hay VC), khiến mọi người trong hệ thống mới đều nghèo đi.

Tôi không chỉ trích Layer 1. Tôi có thể đưa ra vô số ví dụ tương tự: DEX giao ngay, DEX phái sinh, thị trường dự đoán, nền tảng Meme, v.v. Sự cạnh tranh điên cuồng giữa các mảng này không thực sự tạo ra một hệ thống tài chính tốt đẹp hơn. Trái với những gì VC nói, chúng ta không cần xây sòng bạc trên sao Hỏa.

Cơ chế kinh tế hóa thành cờ bạc

Nếu tôi nói rằng động cơ tài chính không hề đóng vai trò gì khi tôi gia nhập ngành crypto, thì đó là nói dối. Với tư cách là độc giả, bạn có thể nghĩ rằng tôi kiếm đủ tiền rồi nên quyết định rút khỏi ngành này, liệu có đạo đức giả không? Đúng, có lẽ tôi đạo đức giả. Nhưng có lẽ tôi chỉ cảm thấy ghê tởm trước việc mình từng đóng góp cho vũng lầy tài chính hóa và cờ bạc hóa này.

Biến những hành vi “kiếm nhanh của nhau” thành bình thường hóa không phải là cách tạo ra sự giàu có lâu dài. Nó trông có vẻ như thế, nhưng thực ra không phải vậy. Tám năm trong ngành crypto đã hoàn toàn phá hủy khả năng nhận diện mô hình kinh doanh bền vững của tôi. Ở đây, bạn chẳng cần doanh nghiệp hay sản phẩm thành công cũng có thể kiếm tiền. Ngành này tồn tại hàng loạt token vốn hóa lớn nhưng không có người dùng nào — điều này hoàn toàn trái ngược với logic vận hành của thế giới thực. Nếu bạn muốn mang lại giá trị cho khách hàng, chứ không chỉ là cờ bạc + giải trí (cách mà sòng bạc làm), các mô hình kinh doanh zero-sum này hoàn toàn không thể đi xa.

Kết luận

Tôi từng nghĩ “chủ nghĩa hư vô tài chính” là một khái niệm dễ thương và vô hại. Tưởng rằng không sao khi liên tục tạo ra các trò chơi zero-sum cho thế hệ sau. Tôi không nghi ngờ gì việc Bitcoin một ngày nào đó sẽ đạt 1 triệu đô la, nhưng điều đó chẳng liên quan gì đến những trò chơi tài chính mà ngành này đang tạo ra.

Cách tư duy ngành này cực kỳ độc hại, tôi tin điều đó sẽ khiến sự lưu chuyển xã hội của thế hệ trẻ sụp đổ lâu dài. Bạn đã có thể thấy nó đang xảy ra, và chúng ta phải đủ dũng cảm để chống lại những trò chơi vô nghĩa này.

CMS Holdings từng nói một câu nổi tiếng: “Bạn đến đây để kiếm tiền? Hay để chứng minh mình đúng?”

Lần này, tôi chọn chứng minh mình đúng.