Cảnh báo lừa đảo crypto AI: Mô hình 5 bước nhà đầu tư Việt cần biết

SEC vừa công bố một vụ kiện lớn liên quan tới ba nền tảng giao dịch crypto và bốn “câu lạc bộ đầu tư”, với tổng thiệt hại 14 triệu USD, kéo dài từ tháng 1/2024 đến tháng 1/2025. Vụ việc này minh họa một mô hình lừa đảo tinh vi, có hệ thống, đặc biệt dễ nhầm lẫn đối với nhà đầu tư tại Việt Nam khi các thủ đoạn đều mô phỏng uy tín chuyên nghiệp, kết hợp mạng xã hội và AI.

Mô hình lừa đảo 5 bước

1. Quảng cáo mạng xã hội và câu lạc bộ đầu tư trên ứng dụng nhắn tin

Những nhóm như AI Wealth, Lane Wealth, AIIEF và Zenith chạy quảng cáo trên Facebook, Instagram hoặc TikTok, sau đó mời nhà đầu tư tham gia “câu lạc bộ đầu tư” trên WhatsApp hoặc Telegram.

* Trong nhóm, xuất hiện các nhân vật giả danh “giáo sư” hoặc “trợ lý” để hướng dẫn, tạo cảm giác chuyên môn cao.
* Chiêu thức này khai thác tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) và niềm tin vào chuyên gia, khiến nhà đầu tư sẵn sàng gửi tiền mà chưa kiểm tra thông tin.

2. Tín hiệu giao dịch và hình ảnh giả mạo

   • Các “giáo sư” hứa hẹn lợi nhuận cao từ AI, chia sẻ hình ảnh chụp màn hình các giao dịch “thành công” để tạo niềm tin.
   • Họ giả danh chuyên gia tài chính, sử dụng AI tạo nội dung giả: website, screenshot, video deepfake.
   • Mục tiêu: khiến nhà đầu tư tin rằng công cụ và chiến lược này thực sự hiệu quả.

3. Chuyển nhà đầu tư sang nền tảng giao dịch giả

   • Sau khi tin tưởng, nhà đầu tư được dẫn tới các nền tảng Morocoin, Berge, Cirkor.
   • Các nền tảng này quảng cáo có giấy phép nhà nước và bảo mật cao, nhưng thực tế không có giao dịch thật, mọi tài khoản và số dư đều giả lập.
   • Kẻ gian thường tạo các cảnh báo “đang có điều tra của cơ quan quản lý” để ép nhà đầu tư nạp thêm tiền.

4. STO giả mạo để thu thêm vốn

   • Những token như NNET, SCT, HMB được quảng bá như IPO của các công ty thực sự (ví dụ NeuralNet, SatCommTech) nhưng hoàn toàn không tồn tại.
   • Đây là chiêu thức vay mượn uy tín của chứng khoán thực để lừa nạp thêm tiền.
   • Nhà đầu tư Việt thường nhầm lẫn vì hình thức STO được mô phỏng giống IPO, kèm các bảng giá, đồ thị và hợp đồng mẫu rất “chuyên nghiệp”.

5. Cạm bẫy rút tiền và yêu cầu trả phí trước

   • Khi nhà đầu tư cố gắng rút tiền, nền tảng và câu lạc bộ yêu cầu trả nhiều khoản phí trước: phí “vay nợ”, phí “điều tra”, phí “rút nhanh”.
   • Kèm theo đó là cảnh báo tài khoản có thể bị khóa hoặc đóng băng ba năm nếu không nộp tiền.
   • Đây là lừa đảo trả phí trước (advance-fee fraud) kinh điển, kết hợp với nền tảng giả, biến nhà đầu tư từ “người gửi tiền” thành “nạn nhân bị tống tiền”.

Dấu hiệu cảnh báo dành cho nhà đầu tư Việt

1. Nhóm chat với “giáo sư” lạ: Không bao giờ đầu tư dựa vào nhóm chat từ người lạ, dù họ có tín hiệu AI hay kết quả thành công.
2. Lợi nhuận quá cao, không rủi ro: Thị trường crypto luôn biến động. Lời hứa “không rủi ro” là dấu hiệu lừa đảo.
3. Giấy phép và cơ quan quản lý giả: Kiểm tra trực tiếp với cơ quan quản lý (SEC, FINRA, hoặc cơ quan tài chính tại Việt Nam) thay vì tin trên website.
4. Yêu cầu trả phí trước để rút tiền: Công ty uy tín chỉ trừ phí sau khi giao dịch hoàn tất, không yêu cầu trả trước.
5. Ép gửi crypto hoặc chuyển tiền ra nước ngoài: Đây là dấu hiệu nghiêm trọng, đặc biệt với ví cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng nước ngoài không minh bạch.

Lời khuyên cho nhà đầu tư tại Việt Nam

• Luôn kiểm tra thông tin nền tảng: Tra cứu tên công ty, giấy phép và số hiệu đăng ký trên cơ quan quản lý chính thức.
• Xác minh nhân sự: Kiểm tra người quảng bá có trong danh sách chuyên gia, cố vấn được chứng nhận hay không.
• Cảnh giác với áp lực: Bất kỳ yêu cầu nộp tiền gấp, trả phí trước hay hứa lợi nhuận vượt trội đều đáng nghi ngờ.
• Báo cáo kịp thời: Nếu nghi ngờ bị lừa đảo, liên hệ cơ quan chức năng như SEC, FBI hoặc tại Việt Nam là Bộ Công an – Cục Cảnh sát hình sự.

Thạch Sanh